Toplum olarak, yerleşik bir çay kültürümüz var ve çay içmeyi çok seviyoruz. Bizde genellikle “tavşankanı” olarak nitelendirilen “siyah çay” içilir. Fakat son zamanlarda hem sağlık açısından hem lezzet açısından farklı türlerdeki çaylar da, evlerimize girmeye başladı. Siyah çay yine zirvede, yerini kaptırmadı ama rakipleri de çoğaldı.

İşte “beyaz çay” da son günlerde adını sıkça duyduğumuz bu rakiplerden bir tanesi… Fiyatının yüksek olması sebebiyle bütçeleri zorlasa da, faydalarının çokluğu sebebiyle oldukça ilgi görüyor.

Beyaz Çay Nedir?

“Yukarı bak (up)” isimli animasyon filminde bir sahne vardır. Küçük kız, arkadaşına Güney Amerika’yı tarif ederken der ki; “Aslında Amerika gibi… Ama güneyde”

Beyaz çay nedir sorusunun cevabı da, tıpkı bunun gibidir. Normal çayın biraz daha açık renklisi, beyaz olanıdır. Yani çay bitkisinin, bazı özel yaprakları henüz tam olgunlaşmamışken, el yardımıyla, bitkiye zarar vermeden, hassas bir şekilde toplanarak elde edilen çaya beyaz çay denmektedir.

Bilimsel ismi olarak “camellia sinesis” diye bilinen beyaz çayın ilk olarak Uzakdoğu ve Çin bölgelerinde ortaya çıktığı bilinmektedir. Sağlık açısından faydalı olması ve lezzet olarak da içiminin hoş olması sebebiyle oradan tüm dünyaya yayılmıştır.

Beyaz çayın kendi içinde bazı türleri de vardır. Bu türler çay yapraklarına göre ve işleniş şekillerine göre farklı isimler alırlar.

Beyaz Çay Neden Bu Kadar Değerli?

Beyaz çay da diğer çay bitkisinden elde ediliyorsa neden bu kadar değerli, diye bir soru akla gelebilir. Bunun cevabı şudur:

Beyaz çayın üretildiği tomurcuklar ve yapraklar her çay bitkisinde yetişmemektedir. Örneğin büyük bir çay bahçesindeki çay bitkilerinin yalnızca bazılarında beyaz çay için uygun tomurcuklar bulunmaktadır. Bu da ortalama olarak bir çay bahçesinden yaklaşık 1 kilo kadar bir beyaz çay tomurcuğuna tekabül ediyor.

Ayrıca, bu tomurcukların toplanması da ayrı bir zahmet ve emek istiyor. Çünkü bu tomurcukların, yılın bazı aylarında, günün belli saatlerinde, güneşli günlerde toplanması gerekiyor ve el ile hassas bir şekilde toplanması gerekiyor. Aksi takdirde, üründen verim ve fayda sağlanamıyor.

Hem az yetiştiği için hem de toplaması oldukça zahmetli olduğu için fiyatının fazla olması da elbette normal oluyor.

Beyaz Çayın Faydaları Nelerdir?

Kansere ve Kolesterole Karşı Etkidir: İçerisinde bulunan antioksidanlar sayesinde kanser hücrelerinin oluşumunu ve gelişimini engellediği bilinmektedir. Aynı zamanda kolesterolü düşürdüğü görülmüştür.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: İçerdiği antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Böylece vücudun direncini artırarak hastalıklara karşı korur. Özelikle soğuk algınlığı ve gripten korunmak için tercih edilir.

Kalp Dostudur: Kırık bir kalbiniz varsa belki onu onaramaz, ama içerisindeki kan sulandırıcı özelliği sayesinde, kalbinizde oluşabilecek olası bir kalp krizi riskini azaltır.

Cildi Korur: Hem vücut direncini artırdığı için hem de doğrudan cilt üzerinde etkili olduğu için, cildi daha sağlıklı hale getirerek korur. Aynı zamanda bazı cilt ve deri hastalıklarının tedavisinde yardımcı ve destekleyici niteliktedir.

Zayıflamaya Yardımcı Olur: Beyaz çayın metabolizmayı hızlandırma ve vücuttaki yağların yakılmasına yardımcı olma özelliği vardır. Böylece kilo vermek için tercih edilebilecek içeceklerden bir tanesidir. Fakat kilo vermek için beyaz çayın tek başına yeterli olduğu unutulmamalıdır. Zira kilo vermek bir süreçtir ve sadece yiyecekler bunu sağlamaz. Egzersizler vb uygulamaların yanında kullanılacak beyaz çay, kilo vermenize yardımcı olacaktır.

Erkeklere Özel olarak, sperm sağlığının korunmasında ve kalitesinin sağlanmasında etkili olduğu bilinmektedir. Böylece ürolojik açıdan destek sağlar.

Beyaz Çayın Zararları Nelerdir?

Beyaz çayın bilinen bir yan etkisi ve zararı yoktur. Zararı ya da yan etkisi olarak nitelendirebileceğimiz tek şey, kafein içermesidir. Bu kafein oranı da, normal kullanım ile insana zarar verecek nitelikte değildir. Fakat gün içerisinde beyaz çayın fazla tüketilmesi durumunda, fazla kafein alımına bağlı olarak uykusuzluk problemine ya da vücut çarpıntılarına sebep olabilir.

Aynı sebepten dolayı hamile ve emziren kadınların da beyaz çay içmeleri önerilmemektedir.

Beyaz Çay ve Yeşil Çay Arasındaki Fark Nedir?

Beyaz çay, yeşil çay ve siyah çay aynı bitkiden üretiliyorsa bunların arasındaki fark nedir? Neden birine daha az ücret ödeyerek sahip olabiliyorken bir diğerine sahip olmak için çok daha fazlasını vermek gerekiyor, gibi sorular akla gelebilir.

Bu soruların cevabını aslında yukarıda kısmen gördük. Şimdi biraz daha ayrıntılı olarak beyaz çay, yeşil çay ve siyahın arasındaki farkları inceleyelim.

Beyaz çayın her çay bitkisinde bulunmayan nadir yapraklardan ve tomurcuklardan oluştuğunu söylemiştik. Beyaz çayı toplamak için özel bir zaman dilimi gerekmektedir. Çayın işlenmesi kısmında ise el emeği ve daha fazla özen gösterilmesi gerekir. Ayrıca doğallığı ve faydaları diğer çaylara göre daha fazladır. İşte tüm bu sebeplerden dolayı beyaz çay pahalıdır ve daha sağlıklıdır.

Yeşil çay ise, beyaz çay ile siyah çay arasında bir yerdedir. Beyaz çaydan sonra ve siyah çaydan önce hasat edilir. Yeşil çay, siyah çay kadar işlem görmez. O yüzden sağlık açısından siyah çaya göre daha faydalıdır.

İçerdikleri faydalar bakımından beyaz çay ve yeşil çay birbirine yakındırlar. Fakat yeşil çay biraz daha çok işlem gördüğü için besin değeri bir derece daha düşüktür.

Lezzet olarak baktığımız zaman ise, içimi en hafif ve güzel olanı beyaz çaydır. Daha sonra biraz daha topraksı ve hoş tadıyla yeşil çay gelir. Son sırada ise siyah çay gelir fakat toplum olarak en çok onu sevdiğimiz için aslında bizde ilk sırada siyah çay gelir.

Beyaz Çay Nasıl Demlenir / Hazırlanır?

Beyaz çay demlerken dikkat etmeniz gereken şey suyun sıcaklık miktarıdır. Örnek olarak, eğer bir demlik ile demleyecekseniz, suyu kaynattıktan sonra 3-4 dakika soğumaya bırakın. Suyun kaynama sıcaklığı biraz azalsın. Eğer su kaynarken çay tomurcuklarını atarsanız, tomurcuklar da haşlanır. Böyle olunca da istenilen verimi sağlamaz ve lezzet vermez.

Su biraz soğuduktan sonra, suyun miktarına göre 1-2 yemek kaşığı beyaz çay suyun üzerine eklenir ve yaklaşık olarak 10 dakika kadar demlenmesi beklenir. Ardından çay hazır olacaktır.

Eğer bir demlikle değil de bir bardakla içmek isterseniz de, yine suyun sıcaklığı kaynama derecesinden biraz düşük olmalıdır. Daha sonra 1 su bardağı sıcak suyun içerisine 1 tatlı kaşığı ölçüsünde beyaz çay tomurcuğu atılarak yine 8-10 dakika demlenmesi beklenir. Tadı ve aroması çıktıktan sonra kullanılabilir.

Beyaz çay ne kadar uzun süre demlenmeye bırakılırsa o kadar etkili olacaktır.

Beyaz Çayın Fiyatı

Yukarıda da ifade edildiği gibi, beyaz çayın üretiminin sınırlı olması nedeniyle fiyatı da biraz pahalıdır. Ülkemizde son birkaç yıldır üretiminin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır fakat talebi fazlasıyla karşılayacak şekilde bir üretim yoktur. Bu durum aslında dünya genelinde de benzerdir.

Hal böyle olunca fiyatlar da pahalı oluyor elbette. 2018 yılı verilerine göre, ÇAYKUR’un beyaz çay için biçtiği değer ortalama olarak 1 kilosu 4000 TL civarındadır.

Nereden Alabilirim?

Beyaz çay almak için bulunduğunuz bölgedeki aktarlardan bulabilirsiniz. Bunun yanı sıra, bazı firmalar, beyaz çayı ambalaj halinde satmaktadırlar. Ortalama olarak 20 gr beyaz çay 80 TL civarındadır. Yine internet üzerinden satış yapan sitelerden de alabilirsiniz.

Beyaz çay hakkındaki görüşlerinizi, tecrübelerinizi aşağıdaki yorum kutusuna yazabilirsiniz. Ya da bilgiverenblog@gmail.com adresine de mail olarak gönderebilirsiniz.