Günümüzde başarılı olmak kavramı pek çok alanda ön plana çıkmıştır. Özellikle okul hayatında başarılı olmak oldukça önemli görülmektedir. Çünkü okul hayatında başarıya ulaşmak, gelecek adına olumlu sonuçlar doğurması bakımından önemli bir basamaktır.

Okulda başarılı olmak da tek bir somut kavramla açıklanamaz. Okulda başarı kavramı farklı adımlardan oluşan bir bütündür. Bunu somut bir şekilde daha iyi anlayabilmek için bir “hastalık-ilaç” örneği üzerinden açıklamak istiyorum.

Mesela günümüzde hasta olduğumuz zaman doktora gideriz, doktor gerekli tetkikleri yapar, bize kullanmamız gereken ilaçları söyler ve nelere dikkat etmemiz gerektiğini, neleri yapıp neleri yapmamamız gerektiğini belirtir. Bunları uyguladığımız takdirde, Allah’ın izniyle sağlığımıza kavuşuruz. Bazen de daha farklı operasyonlar (ameliyat gibi) gerekebilir. Geç kalınmadığı ya da kalıcı bir rahatsızlık olmadığı sürece büyük oranda tedaviye yanıt alınır.

Okulda başarılı olmak da bence bu örneğe benzetilebilir. Eğer başarılı olunmak isteniyorsa önce hastalık yani başarıya engel olan şeyler tespit edilmelidir ve daha sonra ona göre bir tedavi yani yöntem uygulanmalıdır. Yukarıda da belirttiğim gibi, başarı için tek bir yöntem yoktur, yöntemler vardır.

Fikri anlamda okul başarısı üzerine böyle bir giriş yaptıktan sonra, yazımızın içeriği olan “Okulda Başarılı Olmak İçin Ders Çalışma Programı Nasıl Hazırlanır” konusunu ele alalım.

Bu konuyu okul ve ders özelinde örnekler vererek inceleyeceğiz fakat bunu sadece “ders” düzeyinde anlamamak gerekir. Aşağıda sıralayacağımız maddeler başka alanlar için de geçerlidir. Örneğin, yazar olmak isteyen bir kimse, yazma işini kendi dersi olarak görürse ve programını/planını ona göre yaparsa bu noktada bir başarı elde edecektir. Bunun örneklerini çoğaltarak kendi ihtiyacınıza göre uygulayabilirsiniz.

Bu konunun detaylarına geçmeden önce “Başarı İçin Odaklanmak” başlıklı yazımızı da okumanızı tavsiye ediyorum. Böylece başarıya giden yolları tanımak açısından daha çok fikir ve bilgi sahibi olmuş olacaksınız.

İyi Bir Ders Çalışma Programı Nasıl Hazırlanır?

Ders çalışma programının nasıl hazırlanması gerektiğini başlıklar halinde açıklayarak inceleyelim.

1- İnanmanın Gücüne İnanın:

İnanç konusu bana göre aslında tüm başarıların temelidir. Çünkü bir şeye inanırsanız o şey uğruna pek çok şeyi göze alır ve yaparsınız. Bu, ders çalışma programı için de aynen geçerlidir.

Bu noktada iki şeye inanmanız gerekiyor. Birincisi; ders çalışmanız gerektiğinin önemine, ikincisi ise ders çalışma için yapacağınız programın gerekliliğine.

Yani şunu demek istiyorum ki; zihniniz niçin ders çalışması gerektiğine kesin olarak inanırsa bu sizi harekete geçirecektir. Zaten böyle bir şeye inanırsanız otomatik olarak ders çalışma programının da gerekli olduğuna inanacaksınız. Bu ikisine olan inancınız sağlam olduğu sürece diğer adımları uygulamak daha kolay olacaktır.

2- Kendinizi Tanıyın:

Bu dünyada bizi en iyi tanıyan iki varlık vardır. Birincisi hepimizi yaratan Allah’tır, diğeri ise kendimizdir.

Allah, ilahi kudretle ve ezeli ilmiyle her şeyi bilir. Bu biraz dini alanla ilgili bir konu olduğu için burada detaylarına girmeyeceğim fakat bizi en iyi tanıyan diğer varlık olarak kendimizin olması, konumuz açısından oldukça önemlidir.

Çoğu zaman hayatın yoğun temposu içinde biz de akışa kapılırız ve kendimizden uzaklaşırız. Gerek arkadaşlarımız, gerek sosyal medya araçları, gerekse televizyon vb. araçlar bizi o akış içine dâhil eder. Böyle durumlarda ne olduğunu bile anlamadan zaman akıp gider. İşte, “kendimizi tanımak” kavramı bu noktada önem kazanır.

İyi bir ders çalışma programı yapmak için oturup sakin bir kafayla kendimizi gözlemlememiz gerekiyor. Bir günümüz nasıl geçiyor? Hayatımızda hangi aşamadayız ve nereye varmak istiyoruz? Yeteneklerimiz ve ilgi alanlarımız neler? Hayattan beklentilerimiz ve insanların bizden beklentileri neler gibi pek çok sorunun cevabını düşünmemiz gerekiyor. Ancak böyle bir düşünce sonucunda kendimizi tanıyarak, kendimize en uygun programı yapabiliriz.

Yukarıda verdiğim “doktor-ilaç” örneğini bu noktada daha iyi anlayabiliriz. Doktor bize uygun ilacı vermek için önce hastalığımızın ne durumda olduğunu ölçüyorsa biz de bu noktada aynı şeyi yapmalıyız ve kendimizin doktoru olmalıyız. Ders çalışmak için ne durumda olduğumuzu tespit etmeliyiz.

Kendimizi tanıma aşamasında, düşündüklerinizi daha net görmek için yazmanızı tavsiye ediyorum. Yani boş bir kağıt alın ve kendinizi o kağıt üzerine kendinizi aktarın.

Size yardımcı olması açısından aşağıdaki soruların cevaplarını verebilirsiniz mesela.

1- Sabahları kaçta uyanıyorum?

2- Gün içinde zamanımı en çok nerelere harcıyorum (okul/iş/gezme vb)

3- Sosyal medya ve televizyon gibi şeylere ne kadar zaman ayırıyorum?

4- En verimli çalışma saatlerim ne zaman?

5- Beni neler meşgul ediyor?

6- Hedeflerim neler?

7- Şuan hangi durumdayım (ders/konu vb.) ve ileride neleri hedefliyorum?

8- En iyi yaptığım şeyler/dersler neler?

9- Hangi derslerde zorlanıyorum?

10- Kaç saat uyuyorum?

Bu soruları çoğaltmanız mümkün ki bence kendinizce çoğaltmalısınız. Çünkü yukarıda da dediğim gibi, sizi en iyi kendiniz tanıyorsunuz ve burada en iyi soruyu siz sorarsınız ve tabi en iyi cevabı da siz verebilirsiniz (:

3- Özgün Bir Çalışma Programı

Ders çalışma programının gerektiğine inanıyorsanız (bu konuda kendinize karşı dürüst olun) ve kendinizi yeterince iyi tanıyorsanız, artık programı düzenleme adına daha somut adımlara geçme vakti gelmiştir. Bu aşamada programınızı oluşturmaya başlamalısınız.

Özgün bir çalışma programınızın olması gerekiyor. Yani bu; “tamamen size göre ve size özel” bir programın olması demek. Mesela ben şuan hayatımda bir program uyguluyorum ve bu programdan oldukça verim elde ediyorum. Ama aynı programı burada paylaşırsam pek çok kişi sonuç alamaz. Çünkü o program benim için özel ve benim özgün programım.

Fotoğraf kaynak: tezmerkezi.com.tr

Siz de kendinize “özgün” bir çalışma programı hazırlamalısınız. İşte, yukarıda önemle üzerinde durduğumuz “kendini tanıma” kavramı burada devreye giriyor. Kendinizi tanırsanız gün içinde zamanınızın nerelere gittiğini görürsünüz. Elde ettiğiniz veriler doğrultusunda da programınızı ona göre oluşturmalısınız.

Yapılan en büyük yanlışlardan bir tanesi, bir başkasının kendine göre oluşturmuş olduğu programı aynen alıp uygulanmaya çalışılmasıdır. Bu kesinlikle yapılmamalıdır. Çünkü o program o kişiye aittir. Elbette o programdan ya da başka programlardan fikir alınabilir, örnek alınabilir fakat yapacağınız program size özel olmalıdır. Sizin kişisel verilerinize göre şekillenmelidir.

4- Günlük, Aylık ve Yıllık Program:

İşin sırrı çözülmeye başlıyor. İşte bu başlıktaki zaman dilimleri için iyi programlar yaparsak başarıya ulaşmak o kadar da zor olmayacaktır.

Bu konuyu çok güzel ifade eden, adeta aşağıda anlatacaklarımın bir özeti niteliğinde ve çok sevdiğim bir söz vardır. Der ki;

Yıllık Çalışma Programı:

Öncelikle bir yıllık program hazırlamalıyız. Fakat bu program 365 gün için planlanmış bir program olmamalı. Yani bugün oturup, gelecek yıl bugüne kadar her gününüzü bugünden moda mod bir şekilde planlamayın. Böyle bir şey hem çok zor olur hem de işlevsel olmaz. Çünkü hayat sürprizlerle dolu ve insan bir makine değil! Bu sebeple böyle bir program külfetten başka bir şey kazandırmaz.

Yıllık program demek aslında bir genel çizgi demek. Yani bir nevi bir yıllık hedefimizi görmemiz demek. Örneğin sınava bir yılımız varsa ve bu süre içinde bitirmemiz gereken 10 tane ders varsa bu dersleri bu yıla yaymak demek. Ben bu dersleri bu yıl içerisinde bitireceğim ya da bu yıl içerisinde bu kadar mesafeyi kat edeceğim demek.

Böyle bir plan gideceğiniz yolun uzunluğunu ve elinizdeki imkanları görmeniz açısından avantaj sağlayacaktır.

Aylık Çalışma Programı:

Aylık çalışma programınız yazılı olabilir (ben de bunu uyguluyorum). Örneğin aybaşında oturup o ay ne yapacaksam günlere bölüyorum. Her gün ders çalışmam gerekiyorsa o dersleri yazıyorum. Ya da haftada 1 kitap bitirmem gerekiyorsa haftalık tarihler yazıyorum ve önümüzdeki bir ayı daha somut bir şekilde elimin altında görüyorum.

Böyle aylık bir program hazırladıktan sonra her günün sonunda o yazdıklarımı kontrol ediyorum. Hedeflediklerimin ne kadarını yapabildim, ne kadarını yapamadım. Ya da o gün olağandışı bir şey oldu mu gibi şeyleri programıma not alıyorum. Böylece ay sonu olduğu zaman geriye dönüp baktığımda neler yaptığımı daha iyi görüyorum.

Eğer o ay istediğim performansı sergilemişsem aynen devam ediyorum. Yok, eksiklerim olmuşsa o eksiklerimin sebebini araştırıp gidermek için gayret gösteriyorum. Aylık program bir nevi aylık karne görevi görüyor.

Günlük Çalışma Programı:

Gün ifadesi bizim için anahtar kavramlardan bir tanesi. Şimdi düşünün. Şuan bu satırları okuyorsanız belli bir yaştasınızdır ve bu yaşa gelinceye kadar ki ömrünüz geride kaldı. Hatta daha yakın bir şey ifade edeyim. Şuan bu satırları okurken bile zaman akıyor ve “şu an” geçmiş oluyor. Zaman hâla geçiyor ve geçiyor… bu paragrafın başını okuduğunuz zamanki an geçmişte kaldı.

Bir de geleceği düşünelim. Yarını görebileceğimize dair bir garantimiz var mı? Bırakın yarını peki ya 1 saat sonrası? Ya 5 dakika sonrası?

Bizim için sadece şuan var. İçinde bulunduğumuz anın değerini bilmemiz gerekiyor. Şimdi tüm bu söylediklerimden sonra toparlayacak olursak elimizde sadece “şu an” olduğu için bunu değerlendirmeliyiz.

Elbette gelecek yıl için bir garantimiz yok ama biz gelecek yılı göreceğimizi ümit ederek bir yıllık plan yapmalıyız, daha sonra onu aylara bölmeliyiz ve en sonunda da günlük plan şeklinde ayarlamalıyız.

Fikir vermesi açısından kendi uyguladığım günlük plandan bahsetmek istiyorum. Örneğin her günüm bir diğerinin aynısı olmadığı için, o güne özel bir program hazırlarım. Sabah kalkarım ve o gün neler yapmam gerektiğini, hangi işlerimin olduğunu, zorunlu meşguliyetlerimi, boş zamanlarımı düşünürüm ve o günün planını ona göre hazırlarım. Gün sonunda da hazırladığım plana bakarak neleri yaptığımı, neleri yapamadığımı görürüm.

Bunu yapmak için o günün sabahını beklemek gerekmeyebilir. Bir önceki günden de hazırlayabilirsiniz. Önemli olan daha net ve gerçekçi öngörülerde bulunabilmektir.

Yukarıda anlattıklarımı tersten düşünecek olursak; günlük bir plan yaparım ve ona uymaya çalışırım. Günlük planlarımın 30 günlük toplamı bir ayımın nasıl geçtiğini gösterir ve aylık hedeflerimle karşılaştırırım. Daha sonra yılsonunda, aylık programlarımı yıllık programımla karşılaştırırım ve durumumu net bir şekilde görürüm.

İşin özü olarak bir kez daha hatırlatmak isterim:

“Büyük düşün ama küçük adımlarla başla”.

5- Teknik Detaylar ve Ders Belirleme:

Teknik detaylar kısmında ders çalışmak ve çalışılan dersten en iyi verimi almak için gerekli olan şeyler yer almaktadır. Bu kısım ayrı bir yazı konusu olduğu için şu yazımı okuyabilirsiniz: Etkili ve Verimli Ders Çalışma Yöntemleri

Dersleri belirlemek noktasında da iş yine size düşüyor (: Çünkü hangi derslerde ne durumda olduğunuzu en iyi yine siz bilirsiniz. Fakat burada bazı noktalara değinmek gerek.

- Ders branşları üst üste olmasın. Yani benzer dersleri peş peşe koymayın. Programınıza bir sözel ders koyduysanız ardından gelecek olan ders sayısal olabilir.

- Zorlandığınız dersler varsa onlardan kaçmayın ya da onları ertelemeyin. Onlarla yüzleşin. Sizin gücünüz ve kararlılığınız karşısında pes etmeyecek ders yoktur.

- Günlük en az 2-3 farklı ders çalışın. Yani günlük çalışma programınızda en az 2 farklı ders yer alsın, üçüncüyü de duruma göre ekleyin. Böylece haftalık olarak tekrar edildiğinde derslerden kopmuş olmazsınız ve dersler sürekli hale gelir.

- Esneklik ilkesine uyun. Yani programınıza esneme payı bırakın. Örneğin 45 dakikalık ders periyodunu doldurduğunuzda, çalıştığınız konu bitmemişse bir 10 dakika daha uzatın. Ya da o gün önemli bir işiniz olup da eksik kaldığınız konular olursa ertesi günler onu telafi etmeye çalışın.

- Boş vermeyin. Esnek olmanız demek boş vermek ya da işleri ertelemek demek değildir. Böyle bir hataya düşmeyin.

Fotoğraf Kaynak: presbyterianrecord.ca

6- Yazın:

Bu maddeyi aslında en başta anlatsam daha mı doğru olurdu bilmiyorum. Çünkü yazmak tüm programın temelinde yer alıyor. Yaptığınız ve yapacağınız programı mutlaka yazın.

Yazmak için elektronik ortam (bilgisayar, tablet, telefon gibi) kullanabilirsiniz ama size tavsiyem bir kağıda kendi el yazınızla yazmanızdır. Çünkü el yazınızla yazdığınız şeyler daha kalıcı ve etkili oluyor.

Ders çalışma programınız için kendinize özel bir not defteri alabilirsiniz ya da bunun için farklı kağıtlar kullanabilirsiniz.

Sonuç:

Sonuç olarak tüm yukarıda anlattıklarımı özetleyecek olursam;

İnanın ve kendinize güvenin, kendinizi iyi tanıyın ve kendinize özgün bir çalışma programı oluşturun. Programınızı günlük, aylık ve yıllık olarak planlayın. Unutmayın ki, parçalara bölerek öğrenme kavramı eğitimde çok önemlidir.

Daha sonra teknik detaylarla birlikte çalışma programınızı detaylandırın ve tüm bunları not edin.

Tüm bu adımları tamamlayıp kendinize bir çalışma programı oluşturduktan sonra başarıya ulaşmanız için tek bir adım kalıyor. O da yaptığınız programa uymak ve çalışmak. Siz bu kadar emek verdikten sonra Allah da size yardım edecektir.

Kolaylıklar ve hayatta başarılar diliyorum