stoma bağırsak tıkanması belirtileri, tedavisi

Bu yazımda Stoma ameliyatı olduktan sonra iki kez yaşadığım bağırsak tıkanıklığı sorununu ve bağırsak tıkanıklığı tedavisinin nasıl olduğunu anlatacağım.

Bundan önceki yazılarımda Crohn Hastalığı Hikayemi ve Stoma Ameliyatı Öncesi ve Sonrası yaşadıklarımı anlatmıştım. O yazılara da bağlantılara tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Şuan itibariyle yaklaşık olarak 11 aydır İleostomiliyim (stomalıyım). Bu zamana kadar iki kez bağırsak tıkanıklığı yaşadım. İlk bağırsak tıkanıklığını da stoma ameliyattan sonraki üçüncü günün akşamında yaşadım.

Stoma ameliyatından sonraki gün ilk olarak sıvı gıdalar vermeye başladılar. Vücudum sıvı gıdaları tolere edince katı gıdalara geçiş yapıldı. Katı gıdaları tükettiğim ilk gün herhangi bir sorun olmadı, bağırsaklarım ve stomam gayet güzel çalıştı. Ertesi gün de katı gıdalar tükettim ve herhangi bir sorun yoktu. Ben daha yeni stomalı bir birey olduğum için çok az bilgim vardı ne olacağını bilmiyordum.

Bu sırada doktorlarım bana bol bol yürüyüş yapmamı tavsiye ediyorlardı. Fakat ben ameliyattan çıkalı çok olmadığı için yürüyüş yapmakta zorlanıyordum. Narkozun etkisi ve ameliyatın yorgunluğu nedeniyle sürekli yatıyordum ya da yatakta oturuyordum. Bu durum benim aleyhimde gelişti.

Stoma ameliyatından sonraki üçüncü gün beni kalan tedavimi devam ettirmem için Gastroenteroloji servise sevk ettiler. O gün de katı gıdalar tüketmiştim ve neredeyse hiç yürüyüş yapmamıştım. O günün akşamına doğru şiddetli karın ağrılarım ve karnımda şişlik başladı. Aynı zamanda ateşim yükseldi ve kalp atışlarım hızlandı. Üstelik kusma şikâyetim de olunca doktorlar röntgen istediler. Yapılan tetkikler ve muayene sonucunda bağırsaklarımın tıkandığı anlaşıldı.

Bağırsak Tıkanıklığının Belirtileri Nelerdir?

Yaşadığım iki bağırsak tıkanıklığında da aynı belirtileri yaşadım. Öncelikle karnımın sol tarafında ağrı oluştu. İlk başta hafif bir sancı şekline olan ağrı zamanla daha arttı. Aynı zamanda yine karnımın sol tarafında şişlik meydana geldi. Bu da ilk başlarda hafif bir şişlik iken daha sonraları epeyce şişti.

Yani bağırsak tıkanıklığının ilk belirtileri karın ağrısı ve karında şişlik.

Stomalı hastalarda (bende öyle oldu) bağırsak tıkanıklığının bir belirtisi de stomanın çalışmaması. Yani stomadan hiç gaita çıkışı olmaması. Normal zamanlarda stomadan dışkı çıkışı olurken, bağırsak tıkanıklığında dışkı çıkışı olmuyor.

İkinci Bağırsak Tıkanıklığı Hikayem

Yukarıda anlattığım gibi ilk bağırsak tıkanıklığını ameliyattan sonraki üçüncü gün, aşırı katı gıdalar tüketmekten ve hareketsiz kalmaktan dolayı yaşadım. Eğer yeni stoma ameliyatı olduysanız ya da olacaksanız bu bilgiyi unutmayın. Ameliyattan sonraki birkaç gün bol sıvı gıdalar tüketmeye, bol bol yürüyüş yapmaya gayret edin. Katı gıdaları tüketirken de iyice çiğneyerek yiyin ve yerken bir yandan da sıvı almaya dikkat edin. Yani birkaç kaşık katı gıda yiyorsanız yanında yoğurt yiyebilirsiniz ya da su veya meyve suyu tarzı meşrubat tüketerek sıvı oranını arttırabilirsiniz. Ayrıca gün içerisinde en az 2 litre civarında su tüketmeye de gayret edin.

Benim ikinci bağırsak tıkanıklığım da ameliyat olduktan yaklaşık olarak 8 ay sonra oldu.

8 ay sonra oluşan bu tıkanıklığın sebebi de yine katı gıda tüketip az hareket etmemden kaynaklandığını düşünüyorum. Bir de benim o sıralarda bağırsaklarım da yapışmış, bu ikinci tıkanıklık buna bağlı da olabilir. Ama asıl etkenin hareketsizlik ve aşırı katı gıda tüketmem olduğu kanısındayım.

Bağırsağımın tıkandığı günün gecesi saat 02.00’a kadar her şey normaldi ve stomam çalışıyordu. Yatmandan önce dolan torbamı boşalttım ve yatmak için yatağa uzandım. Biraz sonra karnımın sol yanında sancı şeklinde bir ağrı oluşmaya başladı. İlk başlarda önemsemedim, az sonra ya da sabaha karşı geçer diye düşündüm. Fakat zaman ilerledikçe karnımdaki ağrı artmaya ve şişlik oluşmaya başladı. Bu sırada stomamdan torbaya hiçbir şey de gelmiyordu. Birkaç saat daha geçtikten sonra sancılarım artınca bağırsaklarımın tıkandığını anladım. Hemen kalkıp evin içerisinde yürüyüş yaptım, hareket ettim ama bir faydası olmadı. Bağırsaklarım tıkanmıştı.

Sabah olur olmaz hemen en yakın acil servise başvurduk. Orada bir röntgen filmi ve ilaçlı tomografi filmi çekildi. Yapılan inceleme sonucunda da bağırsaklarımın tıkandığı anlaşıldı. Beni ameliyat olduğum tıp fakültesine sevk etti ve acil olarak oraya gidip yatış yaptım.

Bağırsak Tıkanıklığı Tedavisi Nasıldır?

Öncelikle şunu belirtmem gerekir ki, bağırsak tıkanıklığının evde tedavisi çok zor hatta neredeyse imkânsızdır. O yüzden bağırsak tıkanıklığı şikayetiniz varsa ya da bağırsak tıkanıklığını olduğuna dair bir şüpheniz varsa en yakın hastanenin acil servisine ya da bir servise(dahiliye, gastroenteroloji, genel cerrahi) başvurmanız gerekmektedir.

Bağırsak tıkanıklığının nedenleri farklı olduğu için her hastada tedavisi de farklılık gösterebilir. Örneğin bazı durumlarda tıkanıklığı açmak için ameliyat yapılması, bağırsak tıkanıklığına sebep olan etkenin ortadan kaldırılması gerekebilir. Ya da bağırsak tıkanıklığına sebep olan şey bağırsakların yapışık olmasıysa yine buna da ameliyat ile müdahale edilebilir. Fakat ben de olduğu gibi, tıkanıklığın sebebi bağırsak kaslarındaki fonksiyon bozukluğu ise, ameliyat olmadan daha kolay yöntemlerle halledilebilir.

Ben tıkanıklık şikayetiyle başvurduğumda hastanede ilk olarak röntgen, tomografi gibi işlemler yapılarak bağırsak tıkanıklığı olup olmadığına bakıldı. Eğer böyle bir sorun varsa doktorlar hemen yatış işlemi yapıyorlar.

Yatıştan sonra ilk olarak yeme içmeyi keserek gıda alımı durduruluyor. Yani tedavi sürecinde hiç bir şey yiyip içmemeniz gerekiyor. Bu süreçte vücudun ihtiyaçlarını serumla karşılıyorlar. Her gün kan alıp tahlil yaparak, vücutta hangi değer eksikse (bazen potasyum, bazen kalsiyum gibi) onu yeteri kadar ölçüde seruma ekleyerek enjekte ediyorlar. Bu sayede açlık ve susuzluk hissetmiyorsunuz, vücut değerleriniz bozulmadan korunmuş oluyor. Sadece ağzınız kuruduğu için susamışlık hissi yaşıyorsunuz. Buna çözüm olarak ise su ile gargara yapabilirsiniz. Yani bir miktar suyu ağzınıza alıp, çalkalayıp tükürmek suretiyle geçici de olsa bir rahatlama sağlayabilirsiniz.

Yeme-içme kesildikten sonra karnınızda biriken safra’nın boşaltılması gerekiyor. Bu da başka yöntem uygulanmazsa kusma yoluyla boşaltılıyor. Fakat sürekli kusmak tehlikeli olabiliyor. Ağızdan gelen safranın akciğerlere kaçma ihtimali olduğu için farklı ve daha faydalı bir tedavi uyguluyorlar.

Hastanın burnundan bir hortum geçirip ucunu mideye uzatıyorlar. Bir ucu midede olan hortumun diğer ucunda da torba bulunuyor. Böylece midede bulunan safra ağızdan kusma şeklinde değil de, burundan hortum yoluyla kolayca ve sancısız bir şekilde boşaltılmış oluyor.

Burada burundan hortum takılırken biraz canınız acıyabilir ama buna da sabretmek gerekiyor. Sürekli kusmaktansa en fazla 25-30 saniye süren bir acıya katlanmak daha mantıklıdır.

Yeme-içmeyi kesip, burundan da hortum takıldıktan sonra sıra beklemeye geliyor. Bu sürede bol bol yürüyüş yapmak tedavi sürecini hızlandıracaktır. Karında şişlik ve tıkanıklık olduğundan karın ağrılarının olacağı için yürümekte zorlansanız da kendinizi biraz daha zorlayarak bol bol yürüyüş yapmak tedavi sürecini hızlandıracaktır. Çünkü yürüyüş yaptıkça bağırsaklar da hareket etmeye başlayacaktır ve tıkanıklık en kısa süre açılacaktır.

Bundan sonraki süreç her hastada farklılık gösterebilir. Fakat 3-4 gün içerisinde bağırsak tıkanıklığı açılmış olup, stoma yeniden çalışır hale gelebilir. Bu süre tıkanıklığın durumuna, hastanın durumuna ve hastanın hareket etmesine göre değişebilir.

Bağırsak Tıkanıklığındaki Gaz Sorunu Nasıl Çözülür?

Bağırsak tıkanıklığında gaz sorunu da ortaya çıkabiliyor. Karın şişliğine sebep olan şey de aslında karında gazın birikmesidir.

Gaz probleminin çözmede kullandığım iki yöntemi anlatmak istiyorum. Birincisi doktorların da önerdiği gibi bol bol yürüyüş yapıp hareket etmek. Yukarıda da değindiğim gibi, insan yürüdükçe bağırsakları da çalışacaktır ve gaz da bu sayede vücuttan atılacaktır.

İkinci gaz çıkarma yöntemi ise bebeklere uygulanan sırt ovuşturma ve sırt bölgesine yavaşça vurma yöntemidir. Nasıl ki küçük bebekler gaz problemi yaşadığı zaman anneleri çocukların sırtını okşayıp, hafifçe vurursa aynı yöntemi siz de kullanabilirsiniz. Gerçekten çok işe yaradığını belirtmek istiyorum.

Benim karnım çok şişmişti ve aşırı derecede gaz vardı. Bu yöntemi uyguladım ve çok faydasını gördüm. Refakatçi olarak yanımda kalan babam, yaklaşık her saat başı sırtımı ovuşturmak için geliyordu. Ben yatakta otururken o sırtımı yukarıdan aşağıda doğru ovuşturuyordu ve eliyle hafifçe vuruyordu. Karın ağrılarım ve şişkinliğim özellikle sol tarafta olduğu için babam da o bölgeye doğru vuruyordu. Babam böyle kısaca bir masaj yaptıktan sonra kalkıp hastane koridorunda birkaç tur atıyordum ve gazım boşalmaya başlıyordu.

Bu yöntemi iki gün uyguladık ve ikinci gün sonucunda karnımda biriken gaz büyük oranda çıkmıştı ve tıkanıklık sorunumda çözülmüştü.

Sonuç olarak kısaca özetleyecek olursak:

Eğer karın ağrısı, şişlik, stomanın çalışmaması, bulantı, kusma ve ateş gibi şikayetleriniz varsa en yakın hastaneye başvurmanız gerekiyor. Bağırsak tıkanıklığı teşhisi konursa da hastanede yatıp tedavi görmeniz gerekiyor. Ameliyat da olsanız, normal tedavi de görseniz yürüyüş yapmayı ihmal etmemeniz gerekiyor. Yürüyüş çok önemli.

Hastanede yapılan işlemlere de sabırlı olup, korkmadan, dua ederek beklemeniz gerekiyor. Allah’ın izniyle de en fazla 1 hafta gibi bir sürede tedaviniz tamamlanmış olarak taburcu olabilirsiniz.

Bağırsak tıkanıklığı yaşamadan, bu bilgilere gerek duymadan, sağlıkla kalın.